หมอเจด เฉลยแล้ว "ตอนเป็นเมนส์" ทำไมน้ำหนักถึงขึ้น พร้อมวิธีแก้

"หมอเจด" นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า 5 เหตุผลที่น้ำหนักขึ้น ตอนช่วงมีเมนส์ แก้ยังไงมาดูกัน

1. บวมแบบไม่มีเหตุผล เพราะฮอร์โมนสั่งให้เก็บน้ำ!
เคยไหม? ยังไม่ได้กินอะไรเพิ่มเลย แต่ตื่นมาแล้วรู้สึก “บวมๆ หน้ากลม ขาแน่น แหวนใส่ไม่ได้!” ไม่ต้องตกใจค่ะ ไม่ใช่อ้วนขึ้นทันที แต่เกิดจาก ฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่ช่วงก่อนมีประจำเดือนจะพุ่งขึ้น แล้วมันก็ไปกระตุ้นให้ร่างกาย เก็บน้ำไว้ราวกับเตรียมแล้ง
น้ำที่คั่งในร่างกายอาจหนักได้ 1–2 กิโลกรัม โดยที่ไม่เกี่ยวกับไขมันเลยแม้แต่น้อย แต่เพราะมันกระจายทั่วร่างทั้งหน้า ท้อง ขา มันเลยรู้สึกเหมือนอ้วนขึ้นจริงๆ
คิดซะว่าเป็นการ “พองน้ำชั่วคราว” พอประจำเดือนหมด ฮอร์โมนลด น้ำก็จะถูกปล่อยออกทางปัสสาวะเอง เหมือนลูกโป่งที่แฟบลงแบบไม่ต้องทำอะไรเลย

2. กินเยอะขึ้นโดยไม่รู้ตัว เพราะสมองอยากของหวาน!
ช่วงก่อนเมนส์ มักจะมีเสียงในหัวกระซิบว่า “กินเค้กเถอะ… กินพิซซ่าด้วยไหม…”
เสียงนี้ไม่ได้มาเล่นๆ ค่ะ เพราะช่วงนั้นฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนกับเซโรโทนินในสมองปรับระดับ ทำให้ ความอยากอาหารพุ่งสูงเป็นพิเศษ โดยเฉพาะของหวาน ของมัน และของแป้ง
บางคนกินเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 300–500 กิโลแคลอรีต่อวันแบบไม่รู้ตัว! บางวันหนักถึงขั้น “กินก่อนค่อยคิดทีหลัง” ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่เรียกว่า emotional eating กินเพื่อลดเครียด
ถ้ารู้ตัวไว เราก็จะจัดการได้ดี เช่น เลือกของหวานที่สุขภาพดีไว้ปลอบใจแทน เช่น ดาร์กช็อก, โยเกิร์ต หรือขนมที่ไม่มีน้ำตาล

3. ไม่อยากขยับตัว เหนื่อยง่าย ร่างก็เลยเผาผลาญน้อยลง
พอใกล้วันแดงเดือดทีไร หลายคนจะรู้สึก หมดแรง เหนื่อยง่าย ขี้เกียจสุดๆ อย่าว่าแต่ออกกำลังกายเลย แค่จะลุกไปต้มมาม่าก็เหมือนจะเป็นลม
นี่คือผลจากฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มขึ้นช่วง luteal phase ซึ่งมันจะไปลดอัตราการเผาผลาญของร่างกายลงเล็กน้อย และทำให้ร่างกาย เก็บพลังงาน ไว้ใช้แทน
ลองคิดง่ายๆ ว่า “เหมือนร่างกายอยู่ในโหมดเซฟพลังงานแบบโทรศัพท์แบตใกล้หมด”
ถ้ากินเท่าเดิม แต่เผาผลาญลดลงนิดหน่อยทุกวัน น้ำหนักก็จะขึ้นแบบเบาๆ โดยไม่รู้ตัว
ทางแก้คือ เลือกกิจกรรมเบาๆ เช่น เดินช้าๆ หรือโยคะสบายๆ แทนการนอนนิ่งไปทั้งวัน

4. ร่างกายสะสมพลังงานสำรองไว้ก่อนมีเมนส์แบบไม่ถามความสมัครใจ
ร่างกายของผู้หญิงฉลาดและรอบคอบมาก ช่วงก่อนมีเมนส์ มันจะ เก็บไกลโคเจน (พลังงานจากแป้ง) ไว้ในกล้ามเนื้อและตับเผื่อไว้
ปัญหาคือ ไกลโคเจน 1 กรัม จะกักน้ำไว้ได้อีกประมาณ 3 กรัม
แปลว่าถ้าร่างกายเก็บไกลโคเจน 500 กรัม ก็จะพกน้ำไปด้วยอีก 1.5 กิโล!
แบบนี้ก็ไม่แปลกที่น้ำหนักจะขึ้น ทั้งที่ไม่ได้กินมากกว่าปกติ
นี่เป็นกระบวนการที่ร่างกายทำเป็นประจำเดือนละครั้ง เหมือนเตรียมพร้อมรับศึก ไม่ได้อันตราย แต่ทำให้ชั่งน้ำหนักแล้วจิตตกได้ง่าย

5. ความรู้สึกหลอกเรา! บางทีแค่รู้สึกว่าอ้วน แต่จริงๆ ไม่ได้ขึ้นเยอะ
สุดท้ายที่สำคัญมาก: “ใจ” ต่างหากที่ทำให้น้ำหนักดูน่ากลัว
เพราะช่วงก่อนมีประจำเดือน ฮอร์โมนที่เกี่ยวกับอารมณ์จะผันผวน ทำให้เรารู้สึกหงุดหงิด เซ็งง่าย และที่สำคัญคือ รู้สึกว่าตัวเองไม่สวย/อ้วนขึ้น ทั้งที่บางทีน้ำหนักขึ้นแค่ 0.5 กิโล
หลายคนก็เลยยิ่งกินปลอบใจ ยิ่งบวม ยิ่งเครียด วนลูป
วิธีเอาชนะคือ “เข้าใจร่างกายตัวเอง” ไม่เชื่อตาชั่งช่วงนั้น และวางแผนรับมือ เช่น จดไดอารีรอบเดือน ชั่งน้ำหนักเฉพาะช่วงกลางรอบ และอย่ารีบลดน้ำหนักในช่วงที่ร่างกายเก็บน้ำอยู่